Turkey shooter
Met de turkey shooter kan je verschillende ACT werkvormen doen. Hieronder staan er een aantal uitgewerkt.
Afmeting: 11cm
1. Oefening: "Wegschieten van Gedachten"
Doel: Cognitive defusion – leren afstand nemen van lastige gedachten
Uitleg:
Laat de cliënt een storende of zelfkritische gedachte opschrijven op een papiertje ("Ik ben niet goed genoeg", "Ik faal altijd", etc.). Laat ze deze gedachte hardop uitspreken. Vraag: Hoe voel je je als je die gedachte gelooft?
Laat ze vervolgens het briefje vasthouden en zeggen: "Ik heb de gedachte dat..." en merk op hoe dit al wat afstand creëert.
Daarna vouw je het briefje op en plak je het op de kalkoen. Laat de cliënt de turkey shooter wegschieten.
Transfer:
Je hoeft je gedachten niet te bestrijden of te veranderen – je kunt ze zien als iets waar je afstand van kunt nemen. Door de gedachte "weg te schieten", oefenen we dat we hem niet hoeven volgen. In het dagelijks leven kun je deze techniek mentaal inzetten: “Ik zie dat mijn brein weer iets roept – ik hoef er niet in mee.”
2. Metafoor: "Waar Mik Je Op?"
Doel: Waarden en committed action – focus op wat belangrijk is
Uitleg:
Teken een groot vel met verschillende doelen erop (bijv. “vriendelijkheid”, “gezondheid”, “zelfzorg”, “doorzetten”, “plezier”).
Laat de cliënt proberen de turkey shooter op het waarde-doel te richten waar zij op willen focussen.
Meestal schiet de kalkoen niet precies raak, hij vliegt zelfs soms heel ergens anders heen.
Transfer:
In ACT mikken we op onze waarden, maar het leven is rommelig. Het gaat er niet om altijd perfect te schieten, maar om telkens weer bijstellen en opnieuw mikken. Wat is jouw ‘doel’ vandaag? En wat zou één kleine actie zijn richting dat doel?
3. Oefening: "Impuls en Ruimte"
Doel: Zelf als context & impulscontrole – ruimte maken tussen impuls en actie
Uitleg:
Geef de cliënt een turkey shooter en leg een doelwit neer. Zeg: “Als ik ‘NU’ zeg, schiet je meteen.”
Doe dit, en laat zien hoe automatisch we reageren.
Dan herhaal je het, maar nu geef je ze de instructie: "Wacht eerst 5 seconden nadat ik 'nu' zeg, voel wat er gebeurt in je lichaam, en kies bewust of je schiet."
Transfer:
In het dagelijks leven voelen we impulsen (boosheid, angst, drang om iets te vermijden). Maar we zijn die impulsen niet. Je kunt leren er ruimte tussen te maken en bewuster te kiezen hoe je handelt, in plaats van automatisch te reageren.
4. Metafoor: "De Kalkoen Volgen"
Doel: Contact met het hier-en-nu – aandacht trainen
Uitleg:
Laat de cliënt de turkey shooter afvuren. Vervolgens moeten ze hun ogen sluiten, zich richten op wat ze horen, en langzaam hun zintuigen gebruiken om de kalkoen te vinden.
Vraag daarna: Wat gebeurde er toen je aandacht gaf aan je omgeving?
Laat ze de oefening herhalen, maar nu met maximale aandacht op ademhaling, geluid, aanraking, etc.
Transfer:
In plaats van in je hoofd te verdwalen in gedachten, kun je oefenen met terugkeren naar je zintuigen, naar het nu. Net zoals je de kalkoen pas vindt als je echt hier bent en niet alleen maar denkt waar hij zou kunnen zijn.
5. Metafoor: "De Innerlijke Kritische Kalkoen"
Doel: Zelf als context – loskomen van het kritische zelfbeeld
Uitleg:
Laat de cliënt een stem opschrijven die ze vaak in hun hoofd horen (“Je gaat dit toch niet kunnen”, “Je bent niet goed genoeg”).
Plak die tekst op de turkey shooter. Geef hem een stemmetje of laat hem op een grappige manier praten ("de Kritische Kalkoen").
Laat hem schieten en dan weer oppakken. Vraag: Wat gebeurt er als je de Kritische Kalkoen wegschiet? En als je hem oppakt?
Transfer:
We kunnen leren zien dat we gedachten hebben, maar dat we niet onze gedachten zijn. Ook niet als ze vaak terugkomen. Soms helpt het om die gedachten een vorm of stem te geven, zodat ze minder grip hebben.